ارزهای دی پین ترند بعدی این آلت سیزن؛ کدام ارزهای DePIN را زیر نظر بگیریم؟

در دنیای پرتحرک ارزهای دیجیتال، هر چرخه صعودی با سوالی کلیدی آغاز می‌شود: «ارزهای ترند اصلی بازار صعودی آینده چه خواهد بود؟» در حالی که موج‌های گذشته توسط DeFi، NFT و GameFi رقم خورد، اکنون نگاه‌ها به سمت ترندی متفاوت و انقلابی معطوف شده که وعده پیوند دنیای فیزیکی و دیجیتال را می‌دهد. این ترند نام آشنایی دارد: DePIN.

برخلاف ترندهای گذشته بازار که عمدتاً در فضای مجازی محصور بودند، DePIN قدم فراتری نهاده و قصد تحول زیرساخت‌های ملموس دنیای واقعی را دارد. از شبکه‌های بی‌سیم تا ذخیره‌سازی ابری، از قدرت محاسباتی تا انرژی خورشیدی – همه اینها را تصور کنید که نه توسط شرکت‌های غول‌پیکر، بلکه توسط مردم عادی و با انگیزه‌های اقتصادی مبتنی بر بلاک چین ساخته و مدیریت شوند. این همان چیزی است که DePIN وعده می‌دهد و دلیل آن که ممکن است موتور محرک آلت‌سیزن بعدی باشد.

DePIN چیست؟

شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (Decentralized Physical Infrastructure Networks) مدلی انقلابی است که انحصار شرکت‌های بزرگ فناوری را می‌شکند و قدرت را به دست مردم عادی می‌دهد. در این مدل، به جای اینکه فایل‌های خود را در سرورهای آمازون یا گوگل ذخیره کنید، آن‌ها را روی فضای هارد دیسک بلااستفاده هزاران نفر در سراسر جهان قرار می‌دهید.

به جای وابستگی به اپراتورهای مخابراتی بزرگ، شبکه اینترنت بی‌سیمی توسط خود مردم ایجاد می‌شود. این پروژه‌ها از چرخه خودتقویت‌شونده‌ای (DePIN Flywheel) استفاده می‌کنند: ابتدا با پاداش‌های توکنی، ارائه‌دهندگان منابع را جذب می‌کنند، سپس با بهبود خدمات، کاربران نهایی را ترغیب کرده و در نهایت با افزایش تقاضا، ارزش توکن‌ها را بالا می‌برند.

چرا DePIN ترند بعدی آلت‌سیزن است؟

سه عامل کلیدی DePIN را به کاندیدای اصلی ترند غالب آلت سیزن بعدی تبدیل کرده‌اند. نخست، هم‌افزایی قدرتمند با روایت هوش مصنوعی: انقلاب AI نیاز عظیمی به قدرت پردازش گرافیکی (GPU) دارد که در انحصار چند شرکت بزرگ است، و DePIN این منابع را به صورت غیرمتمرکز و ارزان‌تر در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.

دوم، درآمدزایی واقعی از دنیای فیزیکی: برخلاف پروژه‌های صرفاً سوداگرانه، این شبکه‌ها درآمد واقعی تولید می‌کنند و حتی در بازار خرسی نیز تاب‌آوری نشان داده‌اند.

سوم، پتانسیل بازار تریلیون دلاری: با ارزش فعلی ۲۳ میلیارد دلار در مقابل بازارهای چند تریلیون دلاری که هدف قرار می‌دهد، فضای عظیمی برای رشد وجود دارد. DePIN نه بازار جدیدی از صفر می‌سازد، بلکه راهکار کارآمدتر و ارزان‌تری برای بزرگترین بازارهای موجود ارائه می‌دهد.

نکته مهم: این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و آموزش در مورد پروژه‌های DePIN نوشته شده و هیچ‌گونه توصیه سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود. قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، حتماً تحقیقات شخصی خود را انجام دهید.

۵ پروژه کلیدی ترند DePIN

در ادامه، ۵ پروژه پیشرو و تأثیرگذار در حوزه DePIN را بررسی می‌کنیم که هر کدام در بخش خاصی از زیرساخت‌های غیرمتمرکز رهبری کرده و پتانسیل بالایی برای رشد در آلت‌سیزن بعدی دارند.

۱. رندر (Render – RNDR)

رندر (Render) پلتفرمی است که کاربران نیازمند قدرت پردازش گرافیکی را به کسانی که ظرفیت اضافی دارند متصل می‌کند. هنرمندان دیجیتال، توسعه‌دهندگان بازی و سازندگان محتوا می‌توانند وظایف سنگین رندرینگ سه‌بعدی، موشن گرافیک و واقعیت مجازی را انجام دهند. کاربران GPU بلااستفاده خود را اجاره داده و توکن RNDR دریافت می‌کنند.

این پلتفرم که ابتدا بر اتریوم بود، در ۲۰۲۳ به سولانا مهاجرت کرد تا تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تری داشته باشد. مدل سوزاندن و ضرب کردن دارد که در آن اکثر توکن‌های مصرفی سوزانده شده و توکن‌های جدید به ارائه‌دهندگان پاداش داده می‌شود.

تحلیل کارشناسان: مهاجرت به سولانا حرکتی هوشمندانه برای کاهش هزینه‌های این پروژه بود. مهم‌تر از همه، رندر در موقعیت استثنایی برای جذب تقاضای عظیم صنعت هوش مصنوعی قرار دارد. با افزایش نیاز به آموزش مدل‌های AI، تقاضا برای قدرت GPU به تنگنای بزرگی تبدیل شده و رندر به عنوان اصلی‌ترین راه‌حل غیرمتمرکز، پتانسیل رشد فوق‌العاده‌ای دارد.

۲. فایل کوین (Filecoin – FIL)

فایل کوین بازار جهانی غیرمتمرکزی برای ذخیره‌سازی فایل ایجاد می‌کند. به جای تکیه بر ارائه‌دهندگان ابری متمرکز مانند Dropbox یا AWS، از مجموعه‌ای از ماینرهای مستقل استفاده می‌کند که فضای ذخیره‌سازی اضافی خود را ارائه می‌دهند.

کاربران برای ذخیره، بازیابی یا توزیع داده‌ها توکن FIL پرداخت می‌کنند. این پروژه توسط Protocol Labs (سازنده IPFS) توسعه یافته و از الگوریتم‌های «اثبات تکرار» و «اثبات فضا-زمان» برای اطمینان از نگهداری مداوم داده‌ها استفاده می‌کند. قیمت‌ها بر اساس رقابت آزاد تعیین می‌شود که باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.

تحلیل کارشناسان: فایل کوین یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین پروژه‌های DePIN است که می‌توان آن را ستون زیرساختی وب۳ دانست. در دنیایی که نگرانی‌ها درباره حریم خصوصی و کنترل داده‌ها توسط شرکت‌های بزرگ فناوری افزایش می‌یابد، راه‌حل‌های غیرمتمرکز مانند فایل کوین اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. این پروژه زیرساخت حیاتی برای آینده اینترنت غیرمتمرکز محسوب می‌شود.

۳. هلیوم (Helium – HNT)

هلیوم شبکه بی‌سیم غیرمتمرکزی است که مخصوص اتصال اینترنت اشیاء (IoT) طراحی شده. کاربران هات‌اسپات‌هایی مستقر می‌کنند که از طریق LoRaWAN (پروتکل بی‌سیم کم‌مصرف و دوربرد) پوشش شبکه فراهم می‌کنند. در ازای ارائه پوشش، توکن HNT دریافت می‌کنند. این شبکه از سیستم اجماع منحصربه‌فرد «اثبات پوشش» برای تأیید خدمات دنیای واقعی استفاده می‌کند. هلیوم بعداً با Helium Mobile به حوزه اتصال تلفن همراه گسترش یافته و برای افزایش مقیاس‌پذیری به بلاک چین سولانا مهاجرت کرده است.

تحلیل کارشناسان: هلیوم نمونه کلاسیک و موفق شبکه منابع فیزیکی (PRN) است که نشان داد چگونه با انگیزه‌های اقتصادی مبتنی بر توکن، می‌توان زیرساخت فیزیکی گسترده‌ای به صورت جمعی ایجاد کرد. حرکت به سمت خدمات اینترنت موبایل 5G، گام جسورانه‌ای است که آن را در رقابت مستقیم با غول‌های چند میلیارد دلاری مخابرات قرار می‌دهد. موفقیت در این عرصه می‌تواند راه را برای سایر پروژه‌های زیرساخت فیزیکی باز کند.

۴. آیوتا (IOTA – IOTA)

آیوتا دفتر کل توزیع‌شده‌ای است که برای کاربردهای اینترنت اشیا (IoT) ساخته شده، اما با معماری Tangle (گراف جهت‌دار غیرمدور) به جای بلاک چین سنتی عمل می‌کند. این طراحی تراکنش‌های بدون کارمزد و مقیاس‌پذیر را امکان‌پذیر می‌سازد که توسط خود کاربران تأیید می‌شوند.

برای ارسال تراکنش، کاربر باید ابتدا دو تراکنش دیگر را تأیید کند که باعث می‌شود با پیوستن کاربران بیشتر، شبکه سریع‌تر شود. آیوتا از نظر مصرف انرژی بسیار بهینه است – میلیون‌ها تراکنش آن معادل انرژی یک تراکنش بیت کوین مصرف می‌کند.

تحلیل کارشناسان: فناوری منحصربه‌فرد Tangle و ویژگی تراکنش‌های بدون کارمزد، آیوتا را به گزینه ایده‌آل برای اقتصاد ماشین به ماشین (M2M) و اینترنت اشیاء تبدیل می‌کند. در آینده‌ای که میلیاردها دستگاه هوشمند نیاز به انجام مداوم ریزتراکنش‌ها دارند، شبکه‌های با کارمزد بالا عملی نخواهند بود. بزرگترین چالش و کاتالیزور بالقوه، حذف کامل نود هماهنگ‌کننده و دستیابی به تمرکززدایی کامل است.

۵. بیت‌تورنت (BitTorrent – BTT)

بیت تورنت یکی از اولین نمونه‌های فناوری غیرمتمرکز است که با اجازه دادن به کاربران برای دانلود و آپلود مستقیم تکه‌های فایل از یکدیگر، اشتراک‌گذاری همتا به همتا را امکان‌پذیر کرد. در ۲۰۱۸، بنیاد ترون آن را خریداری و توکن BTT را برای تشویق مشارکت معرفی کرد. توکن BTT که بر بلاک چین ترون عمل می‌کند، به کاربران اجازه می‌دهد برای دانلود سریع‌تر و ذخیره‌سازی هزینه پرداخت کنند. همچنین برنامه‌های غیرمتمرکزی مانند BitTorrent Speed و BTFS را ارائه می‌دهد که از ذخیره‌سازی محتوای غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کنند.

تحلیل کارشناسان: بزرگترین مزیت بیت تورنت، پایگاه کاربری عظیم و شناخته‌شده‌اش در سطح جهان است که قدمتی چند ساله دارد. چالش اصلی، تبدیل این جامعه بزرگ از کاربران رایگان به اکوسیستم اقتصادی پویا و مبتنی بر توکن است. ادغام با اکوسیستم ترون و معرفی ویژگی‌های جدید مانند BTFS، گام‌های مهمی در جهت احیای این غول قدیمی در عصر وب۳ و تبدیل آن به پروژه DePIN تمام‌عیار است.

سوالات متداول

جمع‌بندی

DePIN با پیوند دادن دنیای فیزیکی به بلاک چین، پتانسیل تحول بنیادی در زیرساخت‌های جهان را دارد. این ۵ پروژه کلیدی – رندر برای قدرت GPU، فایل کوین برای ذخیره‌سازی، هلیوم برای شبکه‌های بی‌سیم، آیوتا برای اقتصاد IoT، و بیت تورنت برای اشتراک‌گذاری فایل – هر کدام در حوزه‌ای خاص رهبری می‌کنند و با هم‌افزایی با روایت هوش مصنوعی و درآمدزایی واقعی، کاندیداهای قوی برای ترند غالب آلت سیزن بعدی محسوب می‌شوند. البته سرمایه‌گذاری در این حوزه نیازمند تحقیق عمیق و درنظرگیری ریسک‌های مرتبط است.