مطالب این بخش از سایر خبرگزاری‌ها جمع‌آوری شده است و صرفا جهت افزایش آگاهی شما قرار گرفته است و لزوما به معنای تایید آن توسط چنج‌کن نیست.

وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ مقایسه وام کریپتو با وام سنتی

وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ مقایسه وام کریپتو با وام سنتی

در کشوری مانند ایران که تورم بالا و محدودیت‌های اقتصادی وجود دارد، دسترسی به نقدینگی برای سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارها حیاتی است. در این میان، دو مسیر اصلی برای تامین مالی وجود دارد: مسیر سنتی وام بانکی و مسیر جدید وام ارز دیجیتال. با این حال، سوال بزرگی وجود دارد که وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟

این مقاله یک راهنمای جامع برای کاربران ایرانی است تا با مقایسه دقیق، عمیق و واقع‌بینانه وام کریپتو با وام سنتی، بهترین تصمیم را بر اساس نیازها و شرایط خود بگیرید. ما ضمن بررسی مزایا و معایب هر کدام، بر چالش‌ها و فرصت‌های کاربران داخل ایران، به‌ویژه در استفاده از پلتفرم‌های بین‌المللی، تمرکز می‌کنیم.

وام ارز دیجیتال چیست؟

وام ارز دیجیتال نوعی تسهیلات مالی است که در آن شما دارایی‌های کریپتویی خود (مانند بیت کوین، اتریوم و…) را به عنوان وثیقه (Collateral) در یک پلتفرم وام‌دهی قفل می‌کنید و در ازای آن، یک وام به شکل استیبل کوین (مانند تتر USDT یا دای DAI) یا ارز فیات دریافت می‌کنید.

مفهوم کلیدی در اینجا نسبت وام به ارزش (Loan-to-Value یا LTV) است. برای مثال، اگر LTV برابر با ۵۰٪ باشد، شما می‌توانید معادل نیمی از ارزش دلاری وثیقه خود وام بگیرید.

  • پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi): پلتفرم‌هایی مانند آوه (Aave) و کامپوند (Compound) بر بستر بلاک چین و از طریق قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند. در این پلتفرم‌ها نیازی به احراز هویت (KYC) نیست و کل فرآیند به صورت خودکار و بدون دخالت انسان انجام می‌شود. این گزینه برای کاربران ایرانی به دلیل عدم نیاز به ارائه مدارک هویتی و نگرانی از تحریم‌ها، جذابیت بیشتری دارد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله چگونه در دیفای وام بگیریم را مطالعه کنید.
  • پلتفرم‌های متمرکز (CeFi): پلتفرم‌هایی مانند Binance Loans یا Crypto.com توسط یک شرکت مرکزی اداره می‌شوند. این پلتفرم‌ها معمولا نیازمند احراز هویت کامل هستند و به همین دلیل، استفاده از خدمات وام‌دهی آنها برای کاربران ایرانی بسیار پرریسک و عملا غیرممکن است، زیرا به محض شناسایی هویت ایرانی، حساب کاربری و دارایی‌ها مسدود خواهد شد.

سرعت تایید در پلتفرم‌های دیفای معمولا از چند دقیقه تجاوز نمی‌کند، زیرا همه چیز توسط قراردادهای هوشمند از پیش نوشته شده مدیریت می‌شود.

تعریف وام بانکی سنتی

وام بانکی فرآیندی کاملا شناخته‌شده در ایران است. شما با مراجعه به یک شعبه بانک، درخواست خود را ثبت می‌کنید و وارد یک پروسه طولانی اعتبارسنجی می‌شوید. بانک سابقه مالی شما، گردش حساب، شغل و توانایی بازپرداخت شما را به دقت بررسی می‌کند.

  • فرآیند اعتبارسنجی: بانک‌ها به سابقه چک‌های برگشتی، وام‌های تسویه نشده و امتیاز اعتباری شما در سامانه بانک مرکزی دسترسی دارند. هرگونه سابقه منفی می‌تواند به رد درخواست شما منجر شود.
  • انواع ضمانت‌ها: برخلاف وام کریپتو که وثیقه‌اش ارز دیجیتال است، وام بانکی نیازمند ضامن‌های معتبر (کارمند رسمی دولت با گواهی کسر از حقوق، کاسب با پروانه کسب) یا وثیقه‌های فیزیکی (سند ملکی، سپرده بانکی، طلا) است.
  • زمان پردازش: از زمان ارائه درخواست تا دریافت وجه، این فرآیند می‌تواند از چند هفته تا چند ماه به طول بینجامد که شامل جمع‌آوری مدارک، تأیید ضامن‌ها، و مراحل اداری متعدد است.

مزایای وام ارز دیجیتال

برای پاسخ به سوال وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی باید مزایا و معایب وام ارز دیجیتال را بدانیم. وام ارز دیجیتال مزایای زیادی دارد که در این بخش آن را بررسی می‌کنیم.

سرعت بی‌نظیر دریافت وام

در شرایط اضطراری که نیاز به نقدینگی فوری دارید، وام بانکی گزینه مناسبی نیست. اما در دنیای کریپتو، شما می‌توانید در کمتر از یک ساعت وام خود را دریافت کنید. فرآیند به این صورت است: کیف پول دیجیتال خود را به یک پلتفرم دیفای مانند آوه Aave متصل می‌کنید، وثیقه خود را واریز می‌کنید، مبلغ وام را مشخص می‌کنید و با یک کلیک، وام را دریافت می‌کنید.

دسترسی بدون محدودیت اعتباری

سیستم بانکی ایران بسیاری از افراد، از جمله دانشجویان، فریلنسرها و کارآفرینان نوپا را به دلیل نداشتن سابقه کار رسمی یا ضامن معتبر، از چرخه دریافت وام حذف می‌کند. در مقابل، پلتفرم‌های دیفای از شما نمی‌پرسند شغل شما چیست یا سابقه بانکی شما چگونه است. تنها معیار، میزان وثیقه‌ای است که ارائه می‌دهید. سابقه مالی شما هیچ اهمیتی ندارد.

انعطاف‌پذیری بالا

وام‌های بانکی معمولا شرایطی خشک و غیرقابل مذاکره دارند. اما پلتفرم‌های وام دهی ارز دیجیتال انعطاف بسیار بیشتری ارائه می‌دهند:

  • مدت بازپرداخت: در بسیاری از پلتفرم‌ها، شما تا زمانی که نسبت LTV خود را در محدوده امن نگه دارید، هیچ ضرب‌الاجل مشخصی برای بازپرداخت کامل وام ندارید.
  • نرخ‌های رقابتی: نرخ بهره در پلتفرم‌های دیفای بر اساس عرضه و تقاضا در استخرهای نقدینگی تعیین می‌شود و اغلب بسیار رقابتی‌تر از نرخ‌های بهره بانکی در ایران است. این نرخ‌ها می‌توانند از ۵٪ تا ۲۰٪ متغیر باشند.
  • تبدیل آسان: شما وام خود را به شکل یک استیبل کوین دریافت می‌کنید که به راحتی می‌توانید آن را در صرافی‌های ارز دیجیتال به ریال یا هر ارز دیگری تبدیل کنید.

حفظ مالکیت دارایی

بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی به امید رشد بلندمدت، دارایی‌های دیجیتال خود را نگهداری یا هودل (HODL) می‌کنند. اگر این افراد به نقدینگی نیاز پیدا کنند، باید دارایی خود را بفروشند و از شد بلندمدت محروم شوند. وام ارز دیجیتال یک راه‌حل هوشمندانه ارائه می‌دهد: به جای فروش، وام بگیرید. شما می‌توانید دارایی‌های خود را به عنوان وثیقه قرار دهید، نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین کنید و همزمان، همچنان مالک اصلی آن دارایی‌ها باقی بمانید.

وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ مقایسه وام کریپتو با وام سنتی

معایب و ریسک‌های وام ارز دیجیتال

وام ارز دیجیتال در کنار فرصت‌هایش، ریسک‌های بزرگی نیز دارد که نادیده گرفتن آنها می‌تواند به فاجعه مالی منجر شود. مقایسه وام ارز دیجیتال با وام بانکی نیازمند بررسی معایب وام ارز دیجیتال است.

ریسک نوسانات قیمت

این بزرگترین و جدی‌ترین ریسک وام‌های ارز دیجیتال است. ارزش وثیقه شما (مثلا بیت کوین) دائما در حال نوسان است.

  • خطر مارجین کال (Margin Call): اگر قیمت وثیقه شما به شدت کاهش یابد، نسبت LTV شما افزایش می‌یابد و به یک آستانه خطرناک می‌رسد (مثلا ۸۰٪). در این حالت، پلتفرم از شما می‌خواهد که یا وثیقه بیشتری اضافه کنید یا بخشی از وام خود را بازپرداخت کنید.
  • احتمال لیکویید شدن (Liquidation): اگر به هشدار مارجین کال توجه نکنید و قیمت به کاهش ادامه دهد، پلتفرم به صورت خودکار بخشی از وثیقه شما را برای تسویه وام می‌فروشد تا از سلامت پروتکل محافظت کند. این به معنای لیکویید شدن و از دست رفتن دائمی بخشی از سرمایه شماست.

نبود حمایت قانونی و ریسک پلتفرم برای کاربران ایرانی

نبودن قوانین شفاف و عدم امکان پیگیری، ریسک بزرگی برای کاربران داخل ایران است.

  • عدم پوشش قانونی: هیچ نهاد نظارتی در ایران (مانند بانک مرکزی) بر فعالیت پلتفرم‌های وام‌دهی کریپتویی، به خصوص پلتفرم‌های خارجی، نظارت ندارد. در صورت ورشکستگی پلتفرم، هک شدن یا هرگونه اختلاف، هیچ مرجع قانونی برای پیگیری شکایت و بازپس‌گیری دارایی شما در ایران وجود ندارد.
  • ریسک ورشکستگی پلتفرم: تاریخچه کریپتو پر از نمونه‌های تلخ ورشکستگی پلتفرم‌های متمرکز بزرگی مانند Celsius Network و BlockFi است که منجر به از دست رفتن میلیاردها دلار از دارایی کاربران شد.
  • ریسک تحریم‌ها: پلتفرم‌های متمرکز (CeFi) که نیاز به KYC دارند، به دلیل تحریم‌ها به کاربران ایرانی خدمات نمی‌دهند و استفاده از آنها با هویت ایرانی منجر به مسدود شدن قطعی حساب می‌شود. پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi) اگرچه در حال حاضر نیازی به KYC ندارند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در آینده تحت فشارهای رگولاتوری، دسترسی کاربران ایرانی را محدود نکنند.

محدودیت‌های دسترسی و ریسک‌های تکنولوژیکی

علاوه بر ریسک‌های فوق، کاربران ایرانی با محدودیت‌های دسترسی و ریسک‌های تکنولوژیکی نیز مواجه هستند.

  • قفل شدن دارایی‌ها: تا زمانی که وام خود را تسویه نکنید، به وثیقه خود دسترسی ندارید و نمی‌توانید آن را معامله کنید. اگر یک فرصت فروش عالی در بازار پیش بیاید، شما از آن بی‌نصیب خواهید ماند.
  • ریسک قرارداد هوشمند: پلتفرم‌های دیفای بر روی قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند. اگرچه این قراردادها توسط شرکت‌های معتبر حسابرسی می‌شوند، اما همواره ریسک وجود یک باگ یا حفره امنیتی (Exploit) که منجر به هک شدن پروتکل و از دست رفتن سرمایه‌ها شود، وجود دارد. برای آشنایی بیشتر مقاله دیفای چیست ما را بخوانید.

مزایای وام بانکی

برای پاسخ به سوال وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی لازم است که مزایا و معایب وام بانکی سنتی را نیز بدانیم. با وجود فرآیندهای طولانی و پیچیده، وام‌های بانکی همچنان بسیار محبوب هستند و مزایای زیادی دارند.

امنیت و تضمین‌های قانونی

بزرگترین مزیت وام بانکی، امنیت و قانونی بودن آن است.

  • حمایت بانک مرکزی: تمام فعالیت‌های بانک‌ها تحت نظارت دقیق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. این نظارت، ریسک کلاهبرداری یا ورشکستگی ناگهانی بانک را به حداقل می‌رساند.
  • بیمه سپرده: سپرده‌های شما در بانک‌ها تا سقف مشخصی (در حال حاضر ۵۰۰ میلیون ریال) توسط صندوق ضمانت سپرده‌ها بیمه هستند.
  • شفافیت قانونی: شما یک قرارداد رسمی و کاغذی با بانک امضا می‌کنید که تمام شرایط آن مشخص است و در صورت بروز هرگونه اختلاف، می‌توانید از طریق مراجع قضایی آن را پیگیری کنید.

ثبات نرخ و شرایط

در اقتصاد پرنوسان ایران، قابلیت پیش‌بینی یک مزیت بزرگ است. نرخ سود و شرایط بازپرداخت وام بانکی از قبل مشخص است.

  • نرخ سود ثابت: وام‌های بانکی معمولاً با نرخ سود سالانه ثابت (مثلاً ۲۳٪) ارائه می‌شوند. شما از روز اول دقیقاً می‌دانید که اقساط ماهانه شما چقدر خواهد بود و این مبلغ تا پایان دوره بازپرداخت تغییر نخواهد کرد. این ثبات، برنامه‌ریزی مالی بلندمدت را ممکن می‌سازد.
  • شرایط شفاف: جدول بازپرداخت، میزان جریمه دیرکرد و تمام جزئیات از ابتدا مشخص است و هیچ غافلگیری ناخوشایندی در کار نخواهد بود.

قابلیت دریافت وام‌های بزرگ

برای اهداف بزرگی مانند خرید خانه، خودرو یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار بزرگ، وام‌های ارز دیجیتال به دلیل محدودیت‌های وثیقه و ریسک نوسان، گزینه مناسبی نیستند. بانک‌ها تنها نهادی هستند که می‌توانند تسهیلات کلان (مانند وام مسکن یا وام‌های تجاری چند میلیارد تومانی) را با دوره‌های بازپرداخت طولانی (۱۰ تا ۲۰ سال) ارائه دهند.

پشتیبانی انسانی و متمرکز

برای حل اختلاف هیچ چیز جایگزین یک فرایند انسانی نمی‌شود. قراردادهای هوشمند خودکار هستند و امکان تغییر ندارند. همچنین پلتفرم‌های پشتیبانی یک سیستم بانکی سنتی را نمی‌توانند ارائه دهند.

  • شعب فیزیکی: در صورت بروز مشکل یا داشتن سوال، می‌توانید به یکی از هزاران شعبه بانکی در سراسر کشور مراجعه کرده و با یک کارمند صحبت کنید.
  • خدمات مشاوره: کارشناسان بانکی می‌توانند در مورد بهترین نوع وام برای شرایط شما مشاوره دهند.
  • حل اختلاف: فرآیندهای مشخصی برای رسیدگی به شکایات و حل اختلافات مشتریان وجود دارد. در دنیای دیفای، شما معمولا با یک انجمن آنلاین یا یک سیستم تیکتینگ سروکار دارید.

معایب وام بانکی

با تمام مزایای امنیتی، سیستم بانکی سنتی معایبی دارد که بسیاری را به سمت جایگزین‌های مدرن‌تر سوق می‌دهد.

فرآیند طولانی و پیچیده (بوروکراسی)

دریافت وام از یک بانک ایرانی شبیه به دویدن در یک ماراتن اداری است و فرایند زمانبر و پیچیده‌ای دارد.

  • زمان‌بر بودن: فرآیند اعتبارسنجی، جمع‌آوری مدارک (گواهی اشتغال، فیش حقوقی، گواهی کسر از حقوق ضامن، استعلام‌های مختلف)، بررسی ضامن‌ها و تشکیل پرونده می‌تواند به راحتی ۲ تا ۴ هفته و حتی بیشتر طول بکشد.
  • مدارک متعدد: لیست مدارک مورد نیاز بانک‌ها گاهی بی‌پایان به نظر می‌رسد و تهیه هر کدام نیازمند صرف وقت و انرژی زیادی است.

محدودیت‌های اعتباری سخت

سیستم بانکی افرادی که در چارچوب‌های استاندارد آن قرار نمی‌گیرند را به راحتی از دریافت وام محروم می‌کند.

  • ضرورت سابقه مثبت: اگر سابقه چک برگشتی داشته باشید یا در بازپرداخت وام‌های قبلی خود تاخیر کرده باشید، شانس شما برای دریافت وام جدید نزدیک به صفر است.
  • نیاز به ضامن معتبر: پیدا کردن یک کارمند رسمی دولت یا کاسبی با جواز کسب که حاضر به ضمانت شما شود، برای بسیاری از افراد، به خصوص جوانان، یک چالش بزرگ است. این موضوع یکی از اصلی‌ترین موانع دریافت وام برای بخش بزرگی از جامعه است.

عدم انعطاف در شرایط

قراردادهای بانکی معمولا یک‌طرفه و غیرقابل تغییر هستند.

  • نرخ‌های غیرقابل مذاکره: نرخ سود توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و شما هیچ قدرتی برای مذاکره بر سر آن ندارید.
  • جریمه‌های سنگین تأخیر: تاخیر در پرداخت قسط می‌تواند منجر به جریمه‌های قابل توجهی شود.
  • شرایط سفت و سخت: امکان تغییر شرایط قرارداد، مانند تمدید دوره بازپرداخت یا کاهش مبلغ قسط در شرایط اضطراری، تقریبا وجود ندارد.

وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟

تا اینجا با مزایا و معایب هر دو نوع وام آشنا شدیم و می‌توانیم به این سوال پاسخ دهیم که وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ به این سوال نمی‌توانیم یک پاسخ قطعی دهیم،‌ به نیازها و شرایط شما بستگی دارد. اما در حالت کلی:

وام ارز دیجیتال را انتخاب کنید اگر:

  • به نقدینگی فوری و سریع نیاز دارید.
  • ضامن معتبر یا شرایط پیچیده بانک‌ها را ندارید.
  • با ریسک‌های بالای نوسان قیمت و مدیریت فعالانه آن مشکلی ندارید.
  • به دنبال انعطاف‌پذیری در شرایط بازپرداخت هستید.
  • می‌خواهید مالکیت بلندمدت دارایی‌های ارز دیجیتال خود را حفظ کنید.

وام بانکی را انتخاب کنید اگر:

  • امنیت، ثبات و حمایت قانونی برای شما اولویت اصلی است.
  • به مبلغ بسیار بالایی برای اهداف بلندمدت مانند خرید مسکن نیاز دارید.
  • فردی ریسک‌گریز هستید و نمی‌خواهید نگران نوسانات روزانه بازار باشید.
  • می‌توانید شرایط سختگیرانه بانک از جمله ارائه ضامن معتبر و طی کردن فرآیند طولانی را انجام دهید.

جدول مقایسه وام ارز دیجیتال و وام بانکی

در مجموع پاسخ مشخصی به این سوال نمی‌توان داد که وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ در جدول زیر می‌توانید یک مقایسه کامل از وام ارز دیجیتال و وام بانک سنتی را مشاهده کنید و در این مورد تصمیم بگیرید.

معیاروام ارز دیجیتالوام بانکی
سرعت تایید۱ دقیقه تا ۲۴ ساعت۷ تا ۳۰ روز کاری (و گاهی بیشتر)
نرخ بهره سالانهمتغیر (معمولا ۵٪ تا ۲۵٪)ثابت (معمولا ۲۳٪ تا ۲۹٪)
نیاز به ضامنخیر (وثیقه کافی است)معمولا بله (کارمند رسمی، کاسب با جواز، سند ملکی)
بررسی اعتبارخیربله (بررسی سابقه چک برگشتی و بدهی)
ریسک نوسان قیمتبسیار بالا (ریسک مارجین کال و لیکویید شدن)پایین (ریال)
حمایت قانونی (در ایران)تقریبا وجود نداردکامل (تحت نظارت بانک مرکزی و قوانین بانکی)
ریسک تحریم و مسدودیبالا (به‌ویژه در پلتفرم‌های متمرکز)صفر
انعطاف در بازپرداختبالا (امکان تمدید، تغییر شرایط)بسیار محدود (جریمه‌های سنگین تاخیر)
مدارک مورد نیازتقریبا هیچ (در پلتفرم‌های غیرمتمرکز)بسیار زیاد (گواهی کسر از حقوق، فیش حقوقی و…)
حداکثر مبلغ واموابسته به میزان وثیقهمحدود به سقف‌های تعیین‌شده توسط بانک
حفظ مالکیت داراییبله (شما همچنان مالک ارز دیجیتال خود هستید)خیر (در صورت وثیقه ملکی، سند در رهن بانک است)
پیچیدگی فرآیندپایین (چند کلیک ساده)بالا (بوروکراسی پیچیده و زمان‌بر)
مناسب براینیاز فوری، مبالغ کم تا متوسط، افراد بدون ضامنمبالغ کلان، پروژه‌های بلندمدت، افراد با ریسک‌پذیری کم

بهترین پلتفرم‌های وام ارز دیجیتال در ۲۰۲۵

همانطور که قبلا گفتیم، استفاده از پلتفرم‌های متمرکز به دلیل نیاز به KYC برای کاربران ایرانی توصیه نمی‌شود. تمرکز ما بر پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi) است که به کاربران اجازه می‌دهند بدون احراز هویت فعالیت کنند. در این بخش ۴ مورد از بهترین پلتفرم‌های وام دهی ارز دیجیتال را معرفی می‌کنیم. لیست ما به صورت زیر است:

  • آوه (Aave)
  • میکر دائو (MakerDAO)
  • کامپاند (Compound)
  • آلکمیکس (Alchemix)

آوه (Aave)

آوه (Aave)

آوه یکی از بزرگترین و معتبرترین پروتکل‌های وام‌دهی در دنیای دیفای است و اولین مورد از لیست ما است.

چرا برای ایرانیان مناسب است؟ کاملا غیرمتمرکز است، نیازی به KYC ندارد و تنها با اتصال یک کیف پول وب ۳ مانند متامسک (MetaMask) قابل استفاده است. رابط کاربری آن نسبتاً ساده است و از امنیت بالایی برخوردار است.

  • ویژگی‌ها: پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از ارزهای دیجیتال برای وثیقه‌گذاری، ارائه نرخ‌های بهره متغیر و ثابت، و قابلیت منحصربه‌فرد “وام‌های آنی” (Flash Loans).

میکر دائو (MakerDAO)

میکر دائو (MakerDAO)

میکر دائو یک مدل جالب و متفاوت دارد. این پلتفرم به جای استخر نقدینگی، به شما اجازه می‌دهد تا در ازای وثیقه‌گذاری دارایی‌های مورد تایید (مانند ETH و WBTC)، استیبل کوین غیرمتمرکز خود یعنی DAI را ضرب (Mint) کرده و به عنوان وام دریافت کنید. برای آشنایی بیشتر مقاله میکر دائو چیست را بخوانید.

میکر دائو به دلیل غیرمتمرکز بودن و عدم نیاز به KYC، گزینه‌ای امن در مقابل تحریم‌هاست. همچنین، چون وام شما استیبل‌کوین خود پروتکل است، ثبات بالایی دارد. با این حال، فرآیند آن ممکن است کمی پیچیده‌تر از Aave باشد.

  • ویژگی‌ها: مدل موقعیت بدهی وثیقه‌دار (Collateralized Debt Position – CDP). نرخ بهره که Stability Fee نامیده می‌شود، توسط دارندگان توکن حاکمیتی MKR تعیین می‌شود. این پلتفرم یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های دیفای است.

کامپاند (Compound)

کامپاند (Compound)

کامپاند نیز مانند Aave یک بازار نقدینگی الگوریتمی است اما با تمرکز بر سادگی. این پلتفرم یکی از پیشگامان مفهوم کشت سود (Yield Farming) بود که به کاربران در ازای فعالیت در پلتفرم، توکن حاکمیتی (COMP) پاداش می‌داد.

مانند Aave، کاملا غیرمتمرکز و بدون نیاز به KYC است. برای کاربرانی که به دنبال یک تجربه ساده‌تر و بدون پیچیدگی‌های اضافی هستند و ریسک‌پذیری کمتری دارند، کامپاند گزینه بسیار خوبی است.

  • ویژگی‌ها: فرآیند وام‌دهی بسیار ساده و سرراست، نرخ‌های بهره الگوریتمی که بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم می‌شوند. تمرکز آن بر دارایی‌های اصلی و معتبر بازار است.

آلکمیکس (Alchemix)

آلکمیکس (Alchemix)

آلکمیکس Alchemix یک مدل انقلابی و بسیار جذاب است. شما دارایی خود، معمولا استیبل کوین‌هایی مانند DAI را وثیقه می‌گذارید و تا سقف ۵۰٪ آن وام می‌گیرید. نکته کلیدی اینجاست که وثیقه شما به صورت خودکار در پلتفرم‌های دیگر دیفای (مانند Yearn Finance) سرمایه‌گذاری شده و سودی که از آن حاصل می‌شود، به تدریج وام شما را تسویه می‌کند.

این پلتفرم امن‌ترین گزینه از نظر نوسانات بازار است و برای افراد ریسک‌گریز که می‌خواهند از مزایای دیفای بهره‌مند شوند، ایده‌آل است. آلکمیکس کاملا غیرمتمرکز و بدون نیاز به KYC است، اما ممکن است بازدهی آن (سرعت تسویه وام) کندتر از سودهای بالقوه در بازارهای صعودی باشد.

  • ویژگی‌ها: وام‌های خودتسویه‌ شونده. هیچ ریسک لیکویید شدنی وجود ندارد زیرا وثیقه و وام شما هر دو استیبل کوین هستند و نسبت آنها ثابت است. این یک راهکار فوق‌العاده برای دریافت نقدینگی بدون ریسک از دست دادن اصل سرمایه است.

در جدول زیر مقایسه ۴ پلتفرم برتر وام دهی ارز دیجیتال را می‌توانید مشاهده کنید.

معیارآوهمیکردائوکامپاندآلکمیکس
مکانیزم اصلیبازار نقدینگیضرب استیبل کوینبازار نقدینگیوام خودتسویه‌ شونده
ارز اصلی وامارزهای مختلفاستیبل‌کوین DAIارزهای مختلفاستیبل‌کوین alUSD
ریسک لیکویید شدنبالابالابالاتقریبا صفر
نسبت وثیقه‌گذاریمتغیر (معمولا تا ۸۵٪ LTV)حداقل ۱۵۰٪ (حدود ۶۶٪ LTV)متغیر (معمولا تا ۷۵٪ LTV)۲۰۰٪ (۵۰٪ LTV)
ویژگی منحصربه‌فردوام‌های آنی (Flash Loans)ایجاد استیبل‌کوین غیرمتمرکزسادگی و پاداش COMPعدم ریسک لیکویید شدن
پیچیدگیمتوسطمتوسط تا بالاپایینپایین تا متوسط
بهترین گزینه برایکاربران حرفه‌ای، تنوع‌طلبانهولدرهای بلندمدت ETH، ریسک‌گریزهامبتدیانکاربران بسیار ریسک‌گریز

آینده وام دهی ارز دیجیتال

وام دهی و خدمات بانکی در آستانه یک دگرگونی عمیق قرار دارد و مرز میان ساختارهای سنتی و دیجیتال به تدریج در حال ناپدید شدن است. سیستم بانکداری سنتی در حال تطبیق با شرایط جدید است و پروژه‌هایی در راستای ادغام حوزه ارز دیجیتال با مدل‌های سنتی اجرا کرده است.

نوآوری‌های تکنولوژیکی این تغییر را سرعت می‌بخشند و آینده خدمات مالی را ترسیم می‌کنند. شاهد نزدیکی روزافزون دنیای مالی متمرکز (CeFi) و امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) خواهیم بود که به یکپارچگی بیشتر خدمات منجر می‌شود. علاوه بر این، هوش مصنوعی به ابزاری کلیدی برای ارزیابی دقیق ریسک وام‌گیرندگان، پیش‌بینی نوسانات بازار و مدیریت هوشمند وثیقه‌ها تبدیل شده است.

سوالات متداول

آیا استفاده از وام ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟

فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتال در ایران در یک منطقه خاکستری قانونی قرار دارد. خرید، فروش و نگهداری آن جرم نیست، اما چهارچوب قانونی مشخصی برای پلتفرم‌های وام‌دهی وجود ندارد. استفاده از پلتفرم‌های بین‌المللی مسئولیت شخصی شماست و حمایت قانونی در داخل کشور برای آن وجود ندارد.

وام ارز دیجیتال سریعتر است یا وام بانکی؟

قطعا وام ارز دیجیتال. فرآیند آن در پلتفرم‌های دیفای معمولا کمتر از یک ساعت طول می‌کشد، در حالی که وام بانکی هفته‌ها زمان می‌برد.

سود وام ارز دیجیتال کمتر است یا سود وام بانکی؟

بستگی دارد. نرخ بهره وام‌های بانکی در ایران معمولا ۲۳ تا ۲۹ درصد است. نرخ بهره وام‌های ارز دیجیتال متغیر است و می‌تواند بسیار پایین‌تر مثلا ۵ تا ۱۰ درصد باشد. باید نرخ‌های لحظه‌ای را در پلتفرم‌ها بررسی کنید.

آیا برای وام ارز دیجیتال به ضامن نیاز دارم؟

خیر. تنها ضامن شما، وثیقه ارز دیجیتالی است که در پلتفرم قفل می‌کنید.

اگر قیمت وثیقه‌ وام ارز دیجیتال سقوط کند چه اتفاقی می‌افتد؟

شما با خطر مارجین کال و لیکویید شدن مواجه می‌شوید. این بزرگترین ریسک وام ارز دیجیتال است. باید همیشه LTV خود را مدیریت کنید.

جمع‌بندی

در شرایط اقتصادی ایران، وام‌های ارز دیجیتال به دلیل سرعت بالا، عدم نیاز به ضامن و فرآیندهای اعتبارسنجی، به عنوان یک راهکار جذاب و سریع برای تامین نقدینگی هستند. کاربران می‌توانند با وام‌های کریپتو بدون فروش دارایی‌های دیجیتال خود، نقدینگی لازم را بدست آورند. با این حال، این مسیر با ریسک‌های بزرگی همچون نوسانات شدید قیمت، خطر لیکویید شدن سرمایه و نبود هرگونه حمایت قانونی در داخل کشور همراه است.

نمی‌توان به این سوال پاسخ قطعی داد که وام ارز دیجیتال بهتر است یا وام بانکی؟ اگر به دنبال امنیت، ثبات و مبالغ کلان برای اهداف بلندمدت مانند خرید مسکن هستید و می‌توانید فرآیندهای پیچیده بانک‌ها را طی کنید، وام بانکی گزینه برتر است. اما اگر نیاز به نقدینگی فوری دارید، ضامن معتبر ندارید و آماده مدیریت ریسک‌های بازار ارز دیجیتال هستید، وام ارز دیجیتال می‌تواند یک جایگزین کارآمد و سریع برای شما باشد.